Ze kreeg woede met de paplepel mee: wie is Alice Weidel, de frontvrouw van Alternative für Deutschland?

Nu Trump de wereld op zijn kop zet en Europa in crisis verkeert, zijn de Duitse verkiezingen belangrijker dan ooit. Centraal in de kiesstrijd: Alice Weidel (46), de onbetwiste frontvrouw van het extreemrechtse Alternative für Deutschland (AfD). Een vrouw met veel gezichten, gedreven door woede en haat.

In de straten van zowat alle Duitse steden zijn de jongste tijd opvallend grote, gele borden verschenen. De boodschap? De traditionele partijen hebben Duitsland in de steek gelaten en er is maar één partij die daar iets aan kan doen: Alternative für Deutschland. Bijna 6.500 borden zijn het in totaal, goed voor een budget van 2,5?miljoen euro. Officieel betaald door een groep die zich “de club van vrienden en bevorderaars van vrede en veiligheid” noemt, een groepering die zich verzet tegen verdere Duitse militaire steun aan Oekraïne.

LEES OOK. De VS heeft Musk al op zak en Duitsland is maar het begin van zijn kruistocht in Europa: “Hij versterkt de partijen die Europa willen verzwakken”

Duitse media ontdekten de voorbije dagen wie de échte geldschieter is. Het zou gaan om Henning Conle, een mysterieuze en mediaschuwe immobiliën­miljardair. Zo discreet dat hij in Duitse media “een spook” wordt genoemd. Die onthulling is slecht nieuws voor AfD, want de Duitse wet verbiedt partijfinanciering via stromannen. Als het wat tegenzit, moet de partij die 2,5?miljoen in drievoud terugbetalen aan boetes. En er is de imagoschade voor de partij die zich graag als “anders” voordoet, maar de traditionele partijen de loef afsteekt wat betreft financiële schandalen. Bovendien is de hele situatie ook vervelend voor Alice Weidel, de onbetwiste frontvrouw van AfD. Ze zegt dat ze zich van geen kwaad bewust is, maar Conle en zij gaan ver terug. Al in 2017 was hij zo’n fan dat hij haar via een omweg financieel ondersteunde. (Lees verder onder de foto)

Kameleon Weidel

Sinds 2017, zolang al staat Alice Weidel aan het hoofd van de AfD. Een krachttoer die ze dankt aan haar vermogen om vele Alice Weidels te zijn. Als een soort kameleon beweegt ze zich door de Duitse politiek en haar eigen partij. De ene keer salonfähig, de andere keer brutaal radicaal. Een vrouw vol tegenstrijdigheden, die daar telkens weer mee wegkomt. Ze woont in Zwitserland openlijk samen met een vrouw afkomstig uit Sri Lanka met wie ze twee zonen opvoedt, terwijl haar partij een gezin met een vader en moeder als de hoeksteen van de samenleving ziet. Ze zegt te spreken “voor het Duitse volk”, maar is zelf een voormalige zakenvrouw bij investeringsbank Goldman Sachs. Ze presenteert zich als traditioneel conservatief-liberaal, maar omschrijft Angela Merkel als iemand “die een plunderende, grafschennende en met messen stekende bende heeft geïmporteerd”. (Lees verder onder de foto)

Weidel trekt naar de verkiezing als officiële kanselierskandidaat van de AfD. De partij ligt op recordkoers. Er wordt een score boven de 20 procent voorspeld, wat de AfD de tweede partij van Duitsland zou maken na de christendemocratische CDU. Maar omdat alle andere partijen samenwerking met AfD weigeren, maakt ze geen kans om bondskanselier te worden. “Nog niet”, zegt ze daar zelf over. Weidel zelf mikt eerder op 2029. Tot dan hoeft er geen water bij de wijn.

Meer zelfs, Weidel en haar partij stellen zich radicaler op dan ooit. Niet alleen op migratievlak overigens. Ze wil ook af van de “klimaatgekte”. Weidel zei onlangs dat “alle windmolens van de schande neergehaald moeten worden”, en dat Duitsland gewoon weer gas moet invoeren vanuit Rusland. Ze praat Trump naar de mond met het plan om “alle professoren die zich bezighouden met genderstudies buiten te gooien”. Ze wil af van het Klimaatakkoord van Parijs en uit de Wereldgezondheidsorganisatie stappen. En Duitsland moet niet alleen uit de Europese Unie stappen, maar meteen ook de euro weer vervangen door een eigen, Duitse munt. Dat alles wil ze bovendien verwezenlijken “op dag één”. Waar hebben we dat nog gehoord? (Lees verder onder de foto)

Maar “migratie” blijft natuurlijk wel hét thema van de AfD. En ook daar gaat Weidel steeds duidelijker in de meest rechtse buitenbaan. Door haar toedoen heeft de partij zelfs ‘Remigration’ opgenomen in het verkiezingsprogramma, een plan om nieuwkomers en masse Duitsland uit te zetten. Het is een beladen term die de AfD vorig jaar nog in een crisis stortte. AfD’ers hadden toen deelgenomen aan een bijeenkomst van extremisten waarop een plan was besproken om miljoenen nieuwkomers te deporteren naar “een modelstaat in Noord-Afrika”: ‘Remigration’. Weidel moest zich toen nog distantiëren van die term en van haar persoonlijke medewerker die aanwezig was. Nu wordt het idee omarmd.

LEES OOK. Elon Musk geeft AfD-boegbeeld alle kans om te liegen in ‘interview’: “Waarom worden jullie eigenlijk extreemrechts genoemd?”

En gesteund door AfD-supporter Elon Musk, die openlijk verklaarde dat Duitsers zich niet langer schuldig moeten voelen om het verleden, koketteren Weidel en de AfD ook ongestoord met het naziverleden. Ze heeft Björn Höcke – de sterke man van AfD in deelstaat Thüringen en geregeld in verband gebracht met neonazi’s – aan de borst gedrukt. Opvallend, want in 2017 werd diezelfde Höcke in een intern rapport van AfD nog weggezet als “iemand die zich in het Derde Rijk waant”. Höcke werd veroordeeld wegens het gebruik van de slogan “Alles für Deutschland”, verboden in Duitsland omdat het de slogan was van de Sturmabteilung van Hitler. En met welke slogan voert AfD momenteel campagne? “Alice für Deutschland.” (Lees verder onder de foto)

Niet dat Weidel zelf onlangs geradicaliseerd is. Ze verstopt haar overtuiging gewoon niet langer. Maar al in 2017 duikelde Die Welt een oude mail van haar op waarin ze de Duitse regering omschreef als “zwijnen” en “marionetten van de winnaars van de Tweede Wereldoorlog”, en waarin ze het had over “cultuurvreemde volkeren” die Duitsland overspoelen. Het was een mail uit 2013, kort voor ze de pasopgerichte AfD vervoegde. Eerst ontkende ze nog de auteur te zijn, maar dat doet ze ondertussen niet langer.

Verdreven na de oorlog

De haat tegen de traditionele Duitse politiek heeft ze van thuis meegekregen. Niet van haar grootvader Hans, nazi van het eerste uur en door Hitler zelf aangesteld als militaire rechter tijdens de oorlog. Die heeft ze naar eigen zeggen amper gekend. Wel van vader Gerhard. Als kind was die na de oorlog vanuit Schlesien – nu Pools grondgebied – moeten vertrekken naar Ostwestfalen. Hij had succes als handelsvertegenwoordiger en verdiende goed geld, maar bleef verbitterd door de verdrijving na de oorlog. Een verbittering die hij door lijkt te hebben gegeven aan zijn dochter.

Als Weidel haar AfD zondag naar de voorspelde “meer dan 20 procent” leidt, zal dat een ongezien succes zijn voor naoorlogs extreemrechts in Duitsland. Een verdubbeling van de score uit 2021, toen de AfD pas de vijfde partij van Duitsland werd. Bondskanselier zal Weidel daarmee niet worden. Maar meer dan ooit zal ze zand kunnen strooien in de toch al knarsende, Duitse politieke wereld. De omvang van de AfD zal de vorming van een coalitie bemoeilijken. De radicale figuren in de Bundestag zullen het migratiedebat nog verharden. Het doel? Nog meer succes in 2029, met de steun van haar machtige vrienden: Vladimir Poetin, Elon Musk, J.D. Vance en Donald Trump.