De transformatie van het Belgisch leger is ingezet, maar gaat nog veel te traag. Dat zegt legerbaas Frederik Vansina. Investeringen in Defensie moeten weer op het niveau van de Koude Oorlog. “Ook toen hadden de mensen het normaal”, zegt hij. “We moeten af van die valse vergelijking ‘tanks of ziekenhuizen’. Het is en-en.”
“Wij zijn geen oase, losgekoppeld van de rest van de wereld.” België en bij uitbreiding Europa zullen niet ontsnappen aan de druk, de noodzaak, om fors meer te investeren in Defensie. Generaal Frederik Vansina werd afgelopen zomer de grote baas van Defensie. Nu de nieuwe federale regering er is, zet hij graag de puntjes op de i. Ja, het is vernederend te constateren dat de Europeanen worden buitengesloten door de VS. “Maar ik ben niet verwonderd. Als je militair zo weinig voorstelt, waarom zouden ze dan naar je luisteren? Het is jammer om vast te stellen, maar vandaag telt enkel de taal van de harde militaire macht.”
Harde militaire macht waarover ook Defensie niet beschikt. Dat België de NAVO-norm van 2?procent niet haalt, voelt Vansina op bijeenkomsten met Europese collega’s. “Ik word met de nek aangekeken. Zij vormen een groepje en ik sta daarbuiten, alleen. Zo gaat dat.” Vansina volgt de ambitie van defensieminister Theo Francken (N-VA) om zo snel mogelijk en niet pas in 2029 die norm te halen. Hij pleit ervoor om door te investeren tot aan 3 à 3,5?procent van het bbp. Dat zijn percentages uit de Koude Oorlog. “En ook toen hadden de mensen het normaal. We moeten af van die valse vergelijking ‘tanks of ziekenhuizen’. Het is en-en.”
Bovenaan het prioriteitenlijstje staat luchtafweer. Ons land heeft op dat vlak helemaal niets. En aan doelwitten is er geen gebrek, zegt Vansina, die de Antwerpse haven, de Europese instellingen en de bevroren Russische miljarden bij Euroclear aanhaalt. “Poetin heeft één Kinzhal-raket nodig en Euroclear is weg. Onze achterdeur moet dicht.”
Patriots of alternatieven
Defensie start nu een onderzoek naar welke systemen op de markt zijn, hoeveel ze kosten en wanneer ze geleverd kunnen worden. De regering mag snel enkele voorstellen verwachten. De Amerikaanse Patriots zijn de bekendste, maar niet de enige kandidaat voor luchtverdediging op middellange afstand. Zo is er ook het Europese SAMP/T. Of Defensie zou kunnen inzetten op korte afstand, waarvoor onder meer Franse, Noorse en Israëlische opties bestaan.
Nog bij de to do’s: extra F-35’s, de gemotoriseerde brigade vernieuwen en onze weg-, spoor- en haveninfrastructuur klaarmaken voor grote militaire transporten. De herintroductie van tanks in het Belgische leger is niet aan de orde. “We moeten eerst weer leren stappen voor we gaan lopen”, zegt Vansina. (Lees verder onder de foto)
Minder sexy, maar net zo belangrijk als gloednieuw materiaal, zijn goedgevulde stocks. Een aantal jaar geleden betoogde oud-generaal Marc Thys dat de landmacht na enkele uren strijd met stenen zou moeten werpen. Het is al verbeterd. “Maar we moeten onze paraatheid nog verhogen. We moeten meer halen uit de voertuigen, vliegtuigen en schepen die al gekocht zijn. Dat betekent grotere munitiedepots, meer wisselstukken, meer personeel en betere infrastructuur”, zegt Vansina. De doelstelling van Defensie om te groeien naar 29.000 militairen in 2030, vandaag 25.000, beschouwt hij als haalbaar.
Nucleair vangnet
De transformatie wordt een werk van lange adem. Een luchtafweersysteem is er ‘hopelijk tegen het einde van deze legislatuur’. Het zal dus jaren duren voor ons land Vladimir Poetin zal doen twijfelen aan zijn expansiedrift. Jaren die Donald Trump ons niet lijkt te gunnen. “Ik lees dat ze in Moskou de champagne ontkurken. Ik kan me daar wel iets bij voorstellen”, zegt Vansina, die al van de Amerikaanse topgeneraal Charles Brown te horen kreeg dat Europa echt meer zelf moet doen. “De VS wil heroriënteren naar de Pacific (de Grote Oceaan, red.). Zij zien China als hun grote uitdager. Wij gaan onze veiligheid in handen moeten nemen. De VS blijft ons voornamelijk nog steunen als nucleair vangnet.”
Voor Russische tanks op de Brusselse Grote Markt hoeven we ons geen grote zorgen te maken. De Russische dreiging bestaat voornamelijk uit hybride oorlogsvoering. Daar nemen we best een voorbeeld aan de Scandinavische landen, vindt Vansina. “Weerbaarheid is ook een kwestie van algemeen bewustzijn. Een noodpakket met cash, water en voedsel is geen slecht idee. Hackers kunnen het betaalsysteem of de drinkwatervoorziening saboteren.”
De Belgische legerbaas waarschuwt wél dat de ambities van Poetin veel verder reiken dan dat. “Het Kremlin beschikt vandaag over 600.000 man met oorlogservaring. Het wil naar 1,5 miljoen en het heeft oorlogsindustrie”, zegt Vansina. Oekraïne heeft geleerd dat Poetin niet alleen bluft en expansieve neigingen heeft. “Hij beschouwt het uiteenvallen van de Sovjet-Unie als de grootste ramp uit de Russische geschiedenis. Europa moet zodanig sterk worden dat Poetin een volgende aanval niet zal aandurven. Het klinkt tegenstrijdig, maar nu investeren in defensie, zorgt er hopelijk voor dat er geen nieuwe oorlog komt.”
|