| Резюме: | Amerikaans president Donald Trump wil dat de VS de Gazastrook bezetten en uitbouwen tot een luxueuze badplaats. De Palestijnen moeten volgens hem vertrekken. Een krankzinnig plan, maar is het uitvoerbaar?
Een nieuwe dag, een nieuw gebied op het verlanglijstje van Donald Trump. Na Canada, Panama en Groenland heeft de Amerikaanse president nu zijn zinnen gezet op de Gazastrook. Met een glunderende Benjamin Netanyahu naast hem, sloeg Trump vriend en vijand met verstomming. Trump wil dat de VS het gebied overnemen, platgooien en opruimen om er ‘de Rivièra van het Midden-Oosten’ van te maken. “Het zou magnifiek zijn”, aldus de president die in dat plaatje geen ruimte ziet voor de 1,7 miljoen mensen die er vandaag wonen.
Het is Trumps plan om ‘alle’ Palestijnen uit Gaza te verdrijven. Het Palestijnse verlangen naar een eigen land is daarbij voor hem van minder belang. “Ik zou denken dat ze erg enthousiast zijn”, liet de president optekenen. “Ik denk niet dat ze nee gaan zeggen.” Volgens Trump kan je momenteel niet overleven in Gaza. “We hebben een andere locatie nodig, een waar mensen gelukkig worden”, redeneerde Trump, die luidop denkt aan Jordanië en Egypte.
Allereerst, heeft Donald Trump een punt. Is het niet beter om te vertrekken uit Gaza?
Willem Staes (beleidsmedewerker 11.11.11): “Het is de hel in Gaza, zeker in het noorden. Maar het is wel heel cynisch van hem om dit te bepleiten. Zijn land heeft 15 maanden bijgedragen aan de totale vernietiging van Gaza en nu neemt hij dat als alibi voor wat neerkomt op etnische zuivering. Als Trump echt inzit met het lot van de bevolking, dan moet hij alles in het werk stellen om een staakt-het-vuren permanent te maken en meer humanitaire hulp toe te laten.” (Lees verder onder de foto)
Waarom komt Trump met dit plan?
David Criekemans (professor internationale politiek): “Ik begrijp dat hij weer vastgoedontwikkelaar wil worden. Het is het prisma waardoor Trump naar de wereld kijkt. In de zomer zou hij al aan Netanyahu hebben verteld dat de Gazastrook een eersteklas stuk ontwikkelingsgebied is, ideaal voor hotels. Hij ziet zo nog opportuniteiten. Over Odessa zou hij tegen Volodymyr Zelensky iets vergelijkbaars hebben gezegd. Jaren geleden probeerde hij de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un te verleiden met kusthoreca om diens nucleaire arsenaal te ontmantelen. Hij mixt zijn presidentschap met zijn ervaring als vastgoedmagnaat, dat is geen goede combinatie.”
Idesbald Goddeeris (professor koloniale geschiedenis): “Hij wil graag ‘uitbreiden’. Wat Trump ambieert ligt in lijn met wat Vladimir Poetin aan het doen is in Oekraïne. Landen houden zich steeds minder aan internationale afspraken en organisaties. Trump is daar al heel ver ingegaan. Hij heeft de VS teruggetrokken uit verschillende akkoorden en organisaties. De volgende stap is grondgebied inpalmen. Zijn uitspraken over Groenland, het Panamakanaal en nu Gaza, ik vrees dat hij die meent.”
Is het ook realistisch?
Paul Aarts (Midden-Oostenexpert): “Het is krankzinnig. Rashida Tlaib, de enige Palestijns-Amerikaanse in het Congres, vindt dat Trump openlijk oproept tot etnische zuivering en ze heeft gelijk.”
Staes: “Trump weet niet waarover hij spreekt. Hij bezit geen greintje kennis over de Palestijnse kwestie. Anders zou hij weten dat Palestijnen nooit vrijwillig zouden vertrekken. Het recht op terugkeer is een kernaspect van de Palestijnse psyche. Tot vandaag willen ze terugkeren naar steden en dorpen die nu Israëlisch zijn. Het gaat voorbij aan alle historische bewustzijn om te verwachten dat Palestijnen een nieuwe ontheemding zouden aanvaarden.”
Aarts: “Het is een onomstotelijk gegeven dat Palestijnen niet uit eigen beweging zullen vertrekken. Dan kom je uit bij het donkerste scenario: 1,7 miljoen mensen die gedwongen worden om te vertrekken met Amerikaanse geweren in hun rug.” (Lees verder onder de foto)
Criekemans: “Het hele plan is onuitvoerbaar, dat zullen ze bij het ministerie van Defensie toch ook inzien. Je stelt jezelf opnieuw bloot aan aanslagen, creëert grote onrust in de regio en ook in eigen land zou het niet stil blijven.”
Staes: “Maar de absurditeit ervan is geen excuus om het te negeren. De internationale gemeenschap, ook België, moet dit plan streng veroordelen. Deze ideeën mogen zelfs geen zweem van ernst krijgen, waardoor diplomatie in het Midden-Oosten onmogelijk wordt.”
‘Gevaarlijk’, ‘recept voor chaos’, ‘geen mens die het begrijpt’. Zowat heel de wereld veroordeelt het plan.
Criekemans: “De VS zal wat uit te leggen hebben op internationale fora, als ze daar nog aan deelnemen tenminste. Arabische landen hebben het natuurlijk afgeserveerd. Trump wil graag een deal tussen Saudi-Arabië en Israël. Dat land ligt niet wakker van het lot van de Palestijnen, maar kan onmogelijk de banden aanhalen met Israël én Gaza opgeven.”
Staes: “Arabische leiders die ook maar een beetje meegaan in het verhaal van Trump, zetten hun politiek overleven op het spel.”
Goddeeris: “Als Trump doorzet in Gaza, of elders, dan is het de vraag hoe andere staten gaan reageren. Denk maar aan China en Taiwan. De voorbije decennia zijn er weinig grenzen gewijzigd, maar de internationale orde wordt uitgehold. We gaan naar een tijdperk waar sterke staten het zelf voor het zeggen willen hebben.”
Criekemans: “Door de verbrokkeling van de Amerikaanse macht, zullen landen vanzelf meer naar Peking en Brussel kijken. Maar can we get our act together? Washington trekt zich overal uit terug, wat een drama is voor de budgetten in de humanitaire sector. Ook wij besparen daarop. China wint al slapend aan invloed.”
Eén land is wel opgetogen. Benjamin Netanyahu noemde Trump “de beste vriend die Israël ooit had in het Witte Huis”.
Aarts: “Voor Netanyahu is dit het beste wat hem kon overkomen. Hij vreesde Amerikaanse druk om het staakt-het-vuren met Hamas in stand te houden. In de plaats krijgt hij een droombeeld voorgeschoteld waarbij Amerika heerst over de Gazastrook en van Hamas geen sprake meer is.”
Criekemans: “Netanyahu kon nauwelijks geloven wat hij allemaal hoorde. Het komt hem heel goed uit. Plots gaat het over Trump en zijn waanzinnig plan en niet meer over de onderhandelingen met Hamas. Eigenlijk zei Trump zelfs dat Amerika de tweestatenoplossing niet meer nastreeft. Dat maakt het voor Palestijnen wel heel moeilijk om in het Witte Huis nog een bemiddelaar laat staan partner te zien.” (Lees verder onder de foto)
Staes: “Dit dreigt de onderhandelingen te doen kelderen. Er zou nu eigenlijk moeten worden onderhandeld over een permanent staakt-het-vuren, een volledige Israëlische terugtrekking en een nieuw bestuur in Gaza.”
Aarts: “Hamas is woest en dat is misschien wel wat Netanyahu wil. Hij zal ook wel zijn twijfels hebben bij de haalbaarheid van Trumps plan. Maar stel dat Hamas niet langer alle gijzelaars wil vrijlaten, dan heeft hij een alibi om de bommenwerpers weer te laten opstijgen.”
Canada, Panama, Groenland, Gaza, … wat volgt?
Criekemans: “We zijn amper twee weken ver. Het is niet bij te houden wat Trump allemaal verkondigt en in Washington zijn de Democraten nu al uitgeput en depressief. Maar ik denk dat Trump zich aan het vastrijden is, met dit plan en de handelsgeschillen. Het is alsof de bullebak zijn zin krijgt, maar de waarheid is dat hij zijn tariffs inslikt en Mexico en Canada vooral gaan doen wat ze eerder al van plan waren.”
“Ik zal een voorspelling doen. Trumps presidentschap duurt anderhalf jaar. Hij zal daarna nog formeel president zijn, maar zonder veel daadkracht. De Republikeinen hebben een meerderheid van twee zetels in het huis. Dat is flinterdun. Als Trump de inflatie niet onder controle krijgt, en met tariffs lukt dat volgens economen ook niet, dan zal hij zijn meerderheid verliezen bij de tussentijdse verkiezingen over 17 maanden.”
{
"type": "aside-inline",
"title": "Israël flirt al veel langer met gelijkaardige plannen",
"content": [
{
"image": {
"url": "//Assets/Images_Upload/2025/02/05/41d92b78-2e7a-444a-bdb8-0d1b79d01444.jpg",
"credit": "",
"format": "image/jpg",
"caption": "Midden in de Gaza-oorlog plaatste een Israëlische bouwbedrijf in december 2024 deze controversiële beelden op sociale media.",
"metadata": {
"alignment": "center",
"original_size": {
"width": 741,
"height": 640
}
}
}
},
{
"p": "Het grotendeels door Israël verwoeste Gaza omtoveren tot “een Rivièra van het Midden-Oosten” en “een overname door de VS”: de uitspraken van VS-president Donald Trump zorgen wereldwijd voor beroering. Het neemt niet weg dat in Israël al langer controversiële plannen over Gaza de ronde deden."
},
{
"p": "Trump heeft een “resort voor ogen waar internationale gemeenschappen in harmonie zouden kunnen leven”. Dat wil hij verkrijgen “door een overname door de Verenigde Staten”. Trump verwoordt het als Amerikaanse militairen “die gaan helpen bij het ontmantelen van niet-ontplofte bommen”. Als het aan The Donald ligt, “kunnen Gazanen maar beter niet terugkeren naar hun verwoeste woningen”.“Etnische zuivering”, reageren mensenrechtenorganisaties. Het staat eveneens haaks op zijn campagnebelofte om de Verenigde Staten militair buiten “eeuwige oorlogen” te houden."
},
{
"p": "“Je maakt er een internationale, ongelooflijke plek van. Ik denk dat het potentieel en de Gazastrook ongelooflijk is”, aldus Trump. “En ik denk dat de hele wereld, vertegenwoordigers van over de hele wereld, daar zullen zijn, en ze zullen daar wonen. Palestijnen ook, Palestijnen zullen er wonen. Veel mensen zullen daar wonen.”"
},
{
"p": "Trump zweeg in alle talen over een eventuele tweestatenoplossing. Zijn schoonzoon Jared Kushner, zijn Midden-Oostenafgevaardigde tijdens zijn eerste ambtstermijn, beschreef Gaza vorig jaar als “waardevol onroerend goed aan het water”. In Israël zelf reageren extreemrechtse politici verheugd op de voorstellen van Trump. “De enige oplossing”, luidde het bij voormalig minister Itamar Ben Gvir."
},
{
"p": "“Huis aan het strand”"
},
{
"p": "De toekomst van de 41 kilometer lange Gazastrook zorgt in Israël al langer tot voorstellen die de controverse allerminst schuwen. Twee maanden na de verrassingsaanval van Hamas op 7 oktober 2023 waarbij 1.139 doden aan Israëlische zijde vielen en die leidde tot de vijftien maanden durende verwoestende oorlog, gingen op sociale media simulatiebeelden rond van mogelijke Israëlische bouwprojecten in Gaza. Naast de ruïnes van gebombardeerde appartementsblokken stonden architecturale schetsen van woningen in rij. In het Hebreeuws stond de boodschap “Een huis aan het strand is geen droom.”"
},
{
"p": "Factcheckers van VRT NWS onderzochten of het om echte beelden gingen en kwamen terecht bij de Israëlische bouwpromotor Harey Zahav. Een bouwbedrijf dat op de bezette Westelijke Jordaanoever illegale Israëlische nederzettingen bouwt en de bewerkte beelden vooral als provocatie plaatste. “Een van de opties is dat Israël terugkeert naar de Gazastrook en daar zijn nederzettingen herbouwt. Wij geloven dat dit de enige optie is voor een duurzame vrede”, luidde het in een e-mail die de VRT NWS-redactie ontving. Tot najaar 2005 had Israël nederzettingen op de Gazastrook die onder druk van toenmalig VS-president George W. Bush werden ontruimd. Kolonisten hebben hun gedwongen vertrek uit de Gush Katif-nederzettingen nooit verteerd en willen zich hervestigen op de Gazastrook."
},
{
"p": "’Gaza 2035’"
},
{
"p": "In mei vorig jaar publiceerde het kantoor van premier Benjamin Netanyahu het visionaire plan ‘Gaza 2035’, waarbij Gaza tot een soort Dubai is herleid waar geen plaats lijkt voor de huidige bevolking. Met artificiële intelligentie vervaardigde beelden gaven een voorproefje met hypermoderne wolkenkrabbers, kanalen, spoorlijnen,velden vol zonnepanelen en olieboorplatformen voor de kust. Eens Hamas definitief is verslagen, moet Gaza onder controle komen van onder meer Bahrein, Saoedi-Arabië en Jordanië, stelt het plan. Indien er nog Palestijnen in Gaza wonen, is een vaag “zelfbestuur” het hoogst haalbare."
},
{
"p": "In ‘Gaza 2035’ staan ook plannen voor een hogesnelheidslijn vanuit Gaza naar het toekomstige en futuristische Saoedisch NEOM-gebied, waarmee Nethanyahu Saoedi-Arabië en Qatar wil paaien. “Een voorbeeld van hoe spektakel kan worden gebruikt om de aandacht af te leiden van etnische zuiveringen”, luidde het vorig jaar in een column van het Amerikaanse maandblad The Nation."
}
]
}
|