Jan Jambon (64) wordt vicepremier en minister van Financiën in de nieuwe federale regering. Het betekent meteen de terugkeer van ‘Sterke Jan’ naar het federale niveau. Hij was immers al vicepremier van N-VA in de regering-Michel, voordat hij minister-president van Vlaanderen werd.
Hij had er zelf misschien nog wel op gehoopt, maar na de verkiezingen van juni was vrij snel duidelijk dat de 64-jarige Jambon niet zou terugkeren als Vlaams minister-president. Bij die verkiezingen haalde de uittredende regeringsleider nog 97.780 voorkeurstemmen bovenaan de Vlaamse lijst in de provincie Antwerpen. Maar N-VA-voorzitter Bart De Wever schoof Matthias Diependaele naar voren als Vlaams formateur en Jambon kreeg een prominente plaats in zijn federaal onderhandelingsteam.
Het minister-presidentschap was de vijf jaren voordien geen wandeling in het park. Een groot deel van de legislatuur stond in het teken van de strijd tegen het coronavirus, en daarbij kwam de federale regering nu eenmaal vaker in beeld dan de Vlaamse ploeg. Sommige van zijn uitspraken hielpen ook niet aan de beeldvorming. Zo liet Jambon zich over de roep naar strenge coronamaatregelen ontvallen dat hij zijn huis niet zou blussen omdat er volgende week misschien brand uitbreekt, terwijl de ziekenhuizen met de handen in het haar zaten.
De Vlaamse regering bleef ook niet gespaard van andere crisissen, zoals de toevloed van Oekraïense vluchtelingen na de Russische oorlog en de stijging van de energieprijzen. Intern zat de sfeer ook niet bepaald opperbest als gevolg van het stikstofdossier, net als toen Jambon zijn Septemberverklaring enkele dagen moest uitstellen omdat CD&V-voorzitter Sammy Mahdi het been stijf hield in de begrotingsgesprekken.
Dansende moslims
Het betekent voor Jambon een terugkeer naar het federale niveau. In de zogenaamde Zweedse regering (N-VA, MR, Open VLD en CD&V) was Jambon vicepremier en bevoegd voor Binnenlandse Zaken. Toen lag de rolverdeling met De Wever enigszins anders. De Wever stelde toen als voorzitter van aan de zijlijn het standpunt van de partij op scherp, terwijl Jambon vooral de compromissen moest helpen smeden binnen de regering. Daar kwam eind 2018 een einde aan, toen N-VA uit de regering stapte omwille van het Marrakeshpact. (Tekst gaat verder onder de foto.)
Die legislatuur stond voor Jambon vooral in het teken van veiligheid. Europa werd in die periode ook vaak geconfronteerd met terreurdaden van IS. En ook ons land bleef niet gespaard, met de aanslagen van 22 maart op de luchthaven van Zaventem en in metrostation Maalbeek. Jambon hertekende ook de civiele veiligheid, met de schrapping van kazernes. Hij oogstte ook kritiek, onder meer met zijn uitspraak dat een “significant” deel van de moslims op straat danste na de aanslagen en met zijn grote focus op de verbindingsofficier van de politie in Turkije, die volgens hem te laks was geweest met belangrijke informatie over een van de latere daders.
Vlaamse Volksbeweging
Jambon had voor zijn actieve politieke carrière ervaring opgedaan in het bedrijfsleven. Zo ging hij na zijn studies informatica aan de VUB aan de slag als account manager bij IBM. Het was de start van een hele carrière in het bedrijfsleven, die hem via SD Worx, Solvus en Creyf’s Interim tot in de directeursstoel van de Bank Card Company bracht.
Jambons politieke leven verliep wat grilliger. Als student klopte hij in 1981 aan bij de Volksunie, maar de liefde bleek van korte duur. In 1988 kon Jambon zich niet vinden in de VU-deelname aan de laatste regering-Martens en de bijhorende staatshervorming die Brussel onder meer omvormde tot een afzonderlijk gewest. Hij keerde de partij de rug toe.
Overstappen naar het Vlaams Belang deed Jambon echter niet. Hij zette de partijpolitiek tijdelijk ‘on hold’, maar bleef via de Vlaamse Volksbeweging wel Vlaams-nationalistisch actief. Samen met zijn latere partijgenoot Peter De Roover bouwde hij de VVB uit tot een stevige organisatie. Daarnaast was hij ook jarenlang voorzitter van het Overlegcentrum van Vlaamse Verenigingen.
Pas wanneer de Volksunie ter ziele ging, schafte Jambon zich opnieuw een partijkaart aan, dit keer van de N-VA. Als opvolger van kartelgenoot Kris Peeters (CD&V) kwam Jambon in 2007 in de Kamer, na de breuk van het kartel een jaar later werd hij fractieleider en groeide hij uit tot één van de zwaargewichten binnen de partij.
Jambon trouwde in augustus 2021 met An Gilops. Indien de rust na maanden onderhandelen binnenkort weerkeert, kan het koppel misschien eindelijk op huwelijksreis naar Mexico.
|