Rusland verlaagt de drempel voor de inzet van kernwapens. Zolang president Vladimir Poetin aan de macht is, zal hij de nucleaire druk op het Westen blijven opdrijven. Hij ziet immers dat die tactiek vruchten afwerpt.
Rusland kan nu ook een aanval met conventionele wapens op zijn grondgebied beantwoorden met een nucleaire vergelding, tenminste als die aanval wordt uitgevoerd door een land gesteund door een bondgenoot met kernwapens. Dat was de uitkomst van een vergadering van de Russische Veiligheidsraad, woensdag, waarop de Russische nucleaire doctrine besproken werd. Dmitri Peskov, de woordvoerder van het Kremlin, liet er donderdag geen twijfel over bestaan dat de aanpassing beschouwd moet worden als een boodschap aan het Westen.
LEES OOK. Misschien krijgt Zelenksi wél toelating om langeafstandswapens te gebruiken en daar zit de angst voor Trump voor iets tussen
Dat president Vladimir Poetin precies woensdag zijn Veiligheidsraad had bijeengeroepen, was geen toeval. Op de agenda van de Oekraïense president, Volodimir Zelenski, stond donderdag een ontmoeting met Joe Biden. Zelenski probeert de Amerikaanse president er nog altijd van te overtuigen dat Oekraïne de langeafstandsraketten die het van de Verenigde Staten heeft gekregen, diep op Russisch grondgebied mag inzetten. Op die manier wil het meer munitiedepots, vliegvelden en energie-installaties kunnen uitschakelen. Daarvoor moet het nu drones van eigen makelij inzetten. De Amerikaanse regering blijft daarover verdeeld, omdat ze wil vermijden dat de VS nog dieper betrokken worden in de oorlog. (Lees verder onder de foto)
De boodschap van Poetin, na afloop van zijn Veiligheidsraad, was precies bedoeld om Washington daar nog eens extra op te attenderen. In 2020 zette Rusland zijn nucleaire doctrine op papier. Daarin staat dat het land kernwapens kan inzetten als het zelf met kernwapens of andere massavernietigingswapens wordt aangevallen. Bij een conventionele aanval moet het voortbestaan van Rusland existentieel bedreigd zijn.
Blufpoker
Poetin legt de lat nu flink lager. De vraag is of hij bereid is effectief kernwapens in te zetten. Of blijft hij de nucleaire knop gebruiken als zijn beste troef in het spelletje blufpoker dat hij al speelt sinds februari 2022? Al sinds de eerste dag van zijn grootschalige invasie van Oekraïne heeft Poetin de nucleaire bom opzichtig op tafel gezet. Bij elk nieuw wapensysteem dat de bondgenoten naar Oekraïne stuurden, wees hij opnieuw naar de bom. Dat gebeurde bij de levering van Amerikaanse Himars-raketten, Patriot-luchtafweersystemen, tanks, langeafstandsraketten en F-16 gevechtsvliegtuigen. Vervolgens gebeurde er niets. (Lees verder onder de foto)
En toch blijft het een relatief succesvolle tactiek, die voor hem heeft opgeleverd dat de bondgenoten Oekraïne altijd met de handrem op zijn blijven steunen. Door de aarzelende westerse steun heeft Rusland bijna 20 procent van Oekraïne kunnen veroveren en duurt de oorlog nog altijd voort. Op dit moment verloopt de oorlog opnieuw in het voordeel van Poetin. De kans dat de Oekraïense verdedigingslinies in de Donbas instorten, is weer groter.
LEES OOK. Hoe de interne werking van Poetins favoriete desinformatiemachine op straat kwam te liggen
“Zolang Poetin aan de macht is, moet het Westen rekening houden met meer en vergaandere nucleaire dreigingen”, schrijft Maxim Starchak, een expert in het nucleaire beleid van Rusland op het forum Carnegie Politika. Al in 2018 is Poetin begonnen met de nucleaire afschrikkingsmacht van Rusland te verhogen. Hij stapte uit nucleaire verdragen met de VS en investeerde in de bouw van nieuwe, strategische kernraketten. Of die allemaal even afschrikwekkend zijn als Poetin graag laat uitschijnen, kan betwijfeld worden. Afgelopen weekeinde mislukte opnieuw een test met de intercontinentale Satan II-raket. Maar feit blijft dat Poetin almaar uitdrukkelijker de nucleaire kaart trekt. Rusland houdt opnieuw nucleaire tests en heeft kernraketten in Wit-Rusland laten plaatsen.
Veel slachtoffers
Maar is Poetin werkelijk van plan ze te gebruiken? Behalve hijzelf zelf weet niemand het echt. Volgens Europese diplomaten heeft de Chinese president Xi Jinping hem uitdrukkelijk gewaarschuwd ze niet te gebruiken. Militaire experts stellen ook dat de tactische kernwapens – dat zijn de kleinere kernbommen – vanuit militair oogpunt in deze fase van de oorlog weinig zin hebben. Daarvoor is het front veel te uitgestrekt. Als ze op een stad als Charkov of Kiev vallen, maken ze natuurlijk wel veel slachtoffers, maar de gevolgen kosten Poetin wellicht het relatieve voordeel dat hij in deze oorlog nu heeft. Die berekening zal hij ongetwijfeld ook gemaakt hebben. Ermee dreigen levert voorlopig meer op. (Lees verder onder de foto)
De toestemming om de Amerikaanse langeafstandsraketten diep op Russische bodem in te zetten, kwam er ook donderdag niet. Wel kondigde Biden aan er opnieuw 8 miljard wordt vrijgemaakt uit een pakket van 61 miljard dollar militaire steun. Daarin zit ook munitie met een veel groter bereik voor F-16-vliegtuigen. Het zogenaamde Joint Standoff Weapon (JSOW) heeft een bereik van meer dan honderd kilometer. Daarmee kunnen de F-16’s die Oekraïne heeft gekregen ver van het front opereren, waardoor het risico kleiner wordt dat de Russen de toestellen neerhalen.
LEES OOK. Critici krijgen ongelijk: offensief van Oekraïne in Rusland begint op te brengen
|