Valt er te leven met wolf Bram? Die vraag verdeelt de provincie Utrecht nadat het dier meermaals met mensen in aanraking is gekomen. Afschieten mag voorlopig niet, dus zoekt de provincie naar andere middelen om het dier bang te maken voor de mens.
In de bossen van de Utrechtse Heuvelrug houden wandelaars hun hond kort aan de leiband. Sinds vorige zomer zwerft er een wolf rond die geregeld uitvalt naar hun geliefde huisdieren. De wolf kreeg de naam Bram, door een misverstand. In een filmpje van een confrontatie roept de eigenaar zijn hond terug. Die hond heette Bram. En in de volksmond werd Bram ook de naam van de belager in het filmpje, een wolf. Dat bekt beter en is gemakkelijker te onthouden dan GW3237m, de naam waar ecologen aan vasthouden.
Bram is berucht omdat hij veel te dicht bij honden en mensen komt. Aanvankelijk beperkten zijn escapades zich tot het doden en verwonden van schapen. Maar in juli liep hij een jong kind omver en in augustus beet hij een loslopende hond. Anders dan zijn broers en zussen speelt Bram géén verstoppertje. Er zijn veel filmpjes waarin de wolf dicht bij mensen komt. (Lees verder onder de video)
Het Utrechtse provinciebestuur vreest een horrorscenario en waarschuwt ouders om niet meer met kleine kinderen naar Heuvelrug te gaan. Volgens de provincie vertoont Bram “atypisch en verontrustend gedrag”. Ze dienden ook een verzoek in om de “probleemwolf” te mogen afschieten.
Mogelijk voelt Bram zich eenzaam. Hij werd geboren op de Veluwe en verliet in 2023 zijn roedel om zich te vestigen in Utrecht. Vooralsnog gaat het mannetje zonder partner door het leven. Dat zou een verklaring kunnen zijn voor zijn gedrag. “Misschien zoekt hij daarom contact met honden”, zegt wolvenexpert Glenn Lelieveld in het Algemeen Dagblad. “Feit is dat het hem ontbreekt aan een gezonde dosis angst voor mensen. Hopelijk lukt het om hem dat weer bij te brengen.’’
Paintball
De wolf is in heel Europa beschermd. Maar de Europese Commissievoorzitter Ursula von der Leyen wil die beschermde status afzwakken. Sommigen vermoeden dat het een persoonlijke queeste is sinds haar pony door een wolf werd doodgebeten. Maar voorlopig wordt ‘afschot’ slechts in het uiterste geval toegestaan. (Lees verder onder de foto)
Ook in Utrecht is Bram doden geen optie. Vergelijkbare zaken in Spanje en Oostenrijk stuitten deze zomer al op een ‘njet’ van Europa. De deskundigen die de provincie had geraadpleegd, vonden afschot te voorbarig. Bij het incident in juli liep de wolf af op een hond, en niet op een kind.
De Nederlandse provincie heeft wél een vergunning afgegeven voor het vangen van de wolf, om hem te voorzien van een zendertje om zijn gedrag in kaart te kunnen brengen. De jacht wordt binnenkort aangevangen. Een verdovingspijltje is moeilijk – de schutter moet tot op tien meter van de wolf geraken – en een wolf laat zich zelden verleiden door aas. Daardoor zijn ook kooien waarin het dier zich ‘laat’ vangen geen optie. “We hebben gekozen voor een pootklem met een zacht omhulsel, waardoor poot en huid niet beschadigd worden. Niet heel vriendelijk, wel de meest diervriendelijke oplossing”, zegt Lelieveld in De Volkskrant.
LEES OOK. Experts over incidenten met wolven in Nederland: “We moeten er geen horrorverhaal van maken, maar het is niet gunstig”
Het zendertje moet de belangrijkste vraag helpen beantwoorden: zoekt Bram bewust mensen op? Of zoekt hij een rustig plekje en stuit hij daarbij op wandelaars? Indien nodig, zal het dier worden beschoten met een paintballgeweer om het schrik aan te jagen en mensenschuw te maken. Ecologen hopen dat Bram zijn gedrag verandert als hij een partner vindt. Of dat hij uit zichzelf verder trekt als er zich in Utrecht geen vrouwtje aandient om een roedel mee te vormen.
Poedel weggerukt
Nederland keert zich steeds meer tegen de wolf en dat is niet alleen de schuld van Bram. Het land telt verschillende roedels, waarin vorig jaar minstens 39 welpen werden geboren. Hun verspreidingsgebied neemt toe en dat leidt tot confrontaties. Het aantal meldingen van wolvenschade neemt toe, al is dat meestal bij landeigenaren die geen beschermende maatregelen troffen.
Er zijn experts die aandringen bij de overheid op het selecteren van leefgebieden. “Laat de overheid actief voor een goede leefomgeving zorgen, met voldoende prooidieren, laat haar gebieden afsluiten waar de dieren een nest hebben”, zegt een juridisch adviseur in NRC. “En zorg vervolgens dat de wolf zich in bijvoorbeeld recreatiegebieden niet lekker voelt.”
Volgens Lelieveld hadden de wolven op de Utrechtse Heuvelrug zo’n leefgebied gevonden. Ze vertoefden op een militair oefenterrein waar amper volk kwam. “Maar door de oorlog in Oekraïne werd er ineens veel meer geoefend”, zegt Lelieveld. Welpen en solitaire wolven als Bram trokken daardoor verder. Vooral landgoed Den Treek bleek in trek. Dat werd de voorbije weken afgesloten, om rust te creëren, maar Bram lokte juist veel pottenkijkers. Er werden tientallen boetes uitgedeeld aan fotografen die hoopten op een spectaculair beeld.
Wolvendeskundige Erwin van Maanen vreest dat wat er ook gebeurt, het aantal incidenten zal toenemen. In juli griste een wolf, allicht niet Bram, een poedel mee. Het hondje werd nooit teruggevonden. In het dorpje Wapse werd vorig jaar een wolf doodgeschoten door een politieagent na een incident waarbij een schapenboer gewond raakte. Het doodschieten mocht niet, maar niemand werd vervolgd.
Volgens Van Maanen moet het preventief afschieten van probleemwolven vereenvoudigd worden. “Moet er eerst een kind gepakt worden?”, oppert hij in een reportage van Nieuwsuur. “Wolven liggen me na aan het hart. Ik vind het heel erg om te zeggen, maar als een wolf gevaarlijk wordt, dan moet je ook handelen.”
|