“Mijn respect voor militairen is alleen maar toegenomen”, zegt Glenn (27) uit Diest. Hij is een van de 351 Belgen – een recordaantal – die Defensie dit jaar al inlijfde als reservist, vrijwilliger in het leger zeg maar. “Al op de derde dag van de opleiding mochten we met echte munitie schieten.”
In de bossen van de legerbasis van Leopoldsburg liggen vier mannen in militaire kledij ingegraven in een kuil, verscholen achter een struik. De mannen liggen telkens per twee. Een van hen draagt een wapen, de andere een notaboekje met potlood. De militairen zitten in een fictief gevechtsscenario. Op zowat vijftig meter van hen duikt plots de vijand op. Er klinkt een geweerschot.
LEES OOK. Reservist worden bij Defensie trekt aan, maar nog altijd veel open plaatsen
De mannen en (enkele) vrouwen in gevechtskledij in de Kampse bossen zijn reservisten in opleiding, mensen die zich vrijwillig kandidaat hebben gesteld om toe te treden tot het Belgische leger. Omwille van de internationale spanningen, de oorlog in Oekraïne voorop, riep minister van Defensie Ludivine Dedonder (PS) in februari van dit jaar de Belgen op om zich aan te melden als reservist. Die oproep viel niet in dovemansoren. Dit jaar lijfde Defensie al een recordaantal van 351 reservisten in en dat aantal zal nog oplopen. Ter vergelijking: in 2023 sloten 249 Belgen zich aan als reservist, in 2022 waren er dat 199. Jaren geleden was er amper interesse. In 2017 bijvoorbeeld trok het Belgisch leger amper 15 reservisten aan.
Jonger dan 35
Wie interesse heeft om als vrijwilliger aan de slag te gaan bij Defensie kan zich het hele jaar door aanmelden. “Als kandidaat-reservist heb je de keuze uit drie categorieën”, zegt kolonel Ben Jonckers van de Cel Info van de Directie Nationale Reserve. “Wil je soldaat of matroos worden, dan heb je geen diploma nodig. Je moet enkel jonger zijn dan 35 jaar. Daarnaast kan je als reservist kiezen voor onderofficier of officier. Voor onderofficier volstaat een diploma secundair onderwijs of een bachelor voor specifieke functies. Als officier heb je een masterdiploma nodig. De leeftijdsgrens voor officier en onderofficier ligt op maximum 50 jaar.”
Daarnaast heb je de keuze uit drie trajecten. “Je kan tijdelijk voltijds aan de slag als reservist. Dan werk je één tot drie jaar voltijds in een eenheid”, zegt Jonckers. “Je kan ook kiezen voor het systeem van oproep, waarbij je enkele dagen per jaar beschikbaar bent. Zo kan je tegelijk je job doen en toch reservist zijn. Ook een student kan tijdens zijn studies een opleiding tot reservist volgen.”
Waarom mensen zich aanmelden? “Voor sommigen is het een jongensdroom om bij het leger te gaan”, zegt Jonckers. “Anderen willen de natie dienen. Dat kan op een missie in het binnen- of het buitenland. Al kan je als reservist bijvoorbeeld ook helpen bij natuurrampen.”
Echte munitie
Wie als reservist aan de slag wil, moet eerst een opleiding volgen. Nederlandstalige kandidaten krijgen die in Leopoldsburg, Franstaligen in Marche-en-Famenne. De opleiding duurt vier weken. “De eerste twee weken, tijdens de zogenaamde Militaire Initiatiefase (MIF), krijg je een militaire basisvorming,”, zegt Jonckers. “Je leert je eigen uitrusting gebruiken, de eerste zorgen (EHBO) toedienen, dril, kaartlezen en allerlei tactieken. Ook leren we de reservisten al tijdens hun eerste week opleiding met een wapen schieten. Met echte munitie.”
LEES OOK. Bouchez in het leger: zo ziet de dag van een gemiddelde reservist eruit
Na de initiatiefase volgt nog een opleiding van tien dagen, de zogenaamde Gespecialiseerde Militaire Opleiding (GMO). “Tijdens die opleiding zetten we de theorie om in de praktijk en laten we de kandidaat-reservisten op bivak gaan in de bossen.” Wie reservist wil worden, moet beide opleidingen binnen de vijf jaar gevolgd hebben. “Al hebben we het liefst dat de tweede opleiding zo kort mogelijk op de eerste volgt, zodat de theoretische kennis nog vers in het geheugen zit.”
De opleidingen zijn er het hele jaar door, al is het vooral druk tijdens de zomermaanden. Tijdens de vier opleidingsweken zitten de reservisten in een soort internaatsregime en blijven ze van maandag tot vrijdag in de kazerne of op de bivakplaats. Het regime is best pittig. De reservisten worden elke ochtend om 5.30 uur uit hun bed gelicht. Ze starten de dag met ochtendgym en dan volgen de militaire trainingen.
Bedrijfsleider
Op de legerbasis van Leopoldsburg zijn momenteel twee pelotons reservisten in opleiding. Beide pelotons – eentje telt 16 reservisten, het andere 13 – zijn op bivak en hebben hun tenten opgeslagen op een open plek in de bossen. “Deze reservisten zitten in de laatste week van hun Gespecialiseerde Militaire Opleiding”, zegt Bart Haccuria, planningsofficier van het opleidingscentrum in Leopoldsburg.
Het profiel van de reservisten in de twee pelotons is heel divers. “Er zit een bedrijfsleider bij, een aantal ingenieurs, maar bijvoorbeeld ook een student verpleegkunde. Allemaal van verschillende leeftijden”, zegt Haccuria.
Een van de reservisten is Glenn, een 27-jarige Diestenaar. “Ik ben consultant in de energiesector, maar ik heb mij altijd aangetrokken gevoeld tot het leger. En ik schrik er ook niet voor terug om fysiek af te zien.” Glenn deed zijn eerste tien opleidingsdagen al in mei en is nu bezig met zijn GMO. “Ik heb hiervoor speciaal twee weken onbetaald verlof genomen.”
LEES OOK. Defensie maakt statuut van reservist aantrekkelijker
Over de opleiding is hij bijzonder enthousiast. “Je doet hier zaken die je als gewone burger niet beleeft. We mochten bijvoorbeeld al op de derde dag van onze opleiding met echte munitie schieten. Fysiek is de opleiding niet te onderschatten. Met een zwaar wapen tientallen meters over de grond kruipen, dat ben je niet gewoon. Mijn respect voor militairen is hier alleen maar toegenomen.”
124 euro per dag
Lukas Pille (24) is helemaal vanuit West-Vlaanderen naar Leopoldsburg afgezakt voor zijn opleiding tot reservist. “Ik studeer nog. Ik doe een educatieve master Cultuurwetenschappen-Geschiedenis, maar ik wilde nog tijdens mijn studies Defensie leren kennen”, zegt Lukas. “Ik vind het geweldig dat we hier de militaire skills aangeleerd krijgen. We leren hier ook werken in groep en tegelijkertijd leer ik mezelf beter kennen.”
Wat Lucas met de opleiding precies wil doen, weet hij nog niet. Glenn wil zijn job als consultant het liefst combineren met het leger. “Bedoeling is om zowat anderhalve maand per jaar voor Defensie te werken, het liefst bij de marine”, zegt hij.
Als reservist werk je dan wel als vrijwilliger, het is wel bezoldigd. “Ook de opleiding is betaald”, zegt kolonel Ben Jonckers. “Als reservist krijg je 124 euro bruto per dag. Netto blijft daar 104 euro van over. Voor een student wordt er van die 124 euro bijna niks afgehouden.” Maar om het geld is het de reservisten in Leopoldsburg niet te doen. “Ik doe dit vooral uit interesse”, zegt Lukas. “En ik heb er nog geen moment spijt van gehad dat ik me hiervoor kandidaat heb gesteld.”
LEES OOK. “Desnoods geef ik mijn leven, ja”: wat drijft de jonge militairen van vandaag? Wij trokken naar de kazerne in Leopoldsburg
|