Uit de zetelverdeling blijkt het niet. Maar Nigel Farage is dé triomfator van de Britse verkiezingen. Hij slaagt in zijn opzet om centrumrechts te decimeren. En hij is allesbehalve van plan om daar te stoppen.
Acht keer proberen, eindelijk prijs. Nigel Farage (60) is eindelijk verkozen in het Britse Lagerhuis. Samen met nog drie andere leden van zijn Reform UK-partij. Zo krijgt ook het Verenigd Koninkrijk een vertegenwoordiging van radicaal populistisch rechts. En Farage zal die kans grijpen om de boel op stelten te zetten, radicale uitspraken te doen, te schofferen en veel media-aandacht te krijgen.
Wie wil weten hoe het zal gaan, moet terugblikken op zijn carrière als Europarlementslid. Het systeem van binnenuit uithollen en tegelijkertijd genieten van de privileges: daar blinkt hij in uit. Toen Farage op 4 juni van gedachten veranderde en aankondigde dat hij toch ook zelf voor Reform kandidaat was, stelde hij dat het zijn doel was de Conservatieve partij op te slokken. Omdat het een merk was dat zijn houdbaarheidsdatum voorbij was. (Lees verder onder de grafiek)
Operatie centrumrechts
Het merk dat stond voor degelijk centrumrechts en conservatief, wil Nigel Farage vervangen door een oerconservatief en radicaal rechts blok dat wordt voortgestuwd door de antimigratieretoriek. Wat dat betreft is de Brit veel Europeser dan hij denkt. Zijn uithalen lijken soms een doorslagje van Geert Wilders, Viktor Orbán of Marine Le Pen. Alleen provoceert hij nog meer. Hij is dan ook een goede vriend van Donald Trump. Die feliciteerde hem overigens onmiddellijk. “Nigel is een man die echt van zijn land houdt.”
In het Verenigd Koninkrijk is met deze uitslag de operatie begonnen die in andere Europese landen al is voltooid. Centrumrechts is al van de kaart geveegd in het Italië van Meloni en het Nederland van Wilders. Uiterst rechts heeft centrumrechts overvleugeld in Oostenrijk en in Frankrijk. Het Rassemblement National zal er zondag de verkiezingen winnen, maar vermoedelijk zonder een absolute meerderheid. Het centrumrechtse blok van Macron zit er ook in de tang tussen links en extreemrechts. (Lees verder onder de foto)
Indrukwekkende scores
Vier zetels haalde Farage dus binnen met zijn Reform UK. Dat zijn er negen minder dan de exitpolls deden vermoeden. Maar wat onder de oppervlakte zit, is niet minder dan indrukwekkend te noemen: in 103 kiesdistricten eindigde de kandidaat van Reform tweede, in 12?ervan scheelde het maar 5.000 stemmen. Mocht Reform niet zijn opgekomen, dan hadden de verliezende Tories potentieel meer dan honderd zetels extra kunnen winnen en had Labour er vijftien niet gewonnen. En dat na een campagne van nog geen maand.
Farage pikte veel Conservatieve kiezers in die voor Brexit hebben gestemd. Zijn boodschap “niets werkt nog in dit land” kwam over omdat de Brit het in de praktijk ook zo ervaart. Farage doopte de electorale strijd “de verkiezingen over de immigratie”. De analyse die hij na de stembusslag maakte, was correct: “Er gaapt nu een groot gat in het centrum”. Zijn ambities zijn bovendien uitgesproken. “Mijn plan is om in de komende jaren een massale nationale beweging uit te bouwen om in 2029 als uitdager écht de verkiezingen in te gaan.”
LEES OOK.Nieuwe Britse premier Keir Starmer: “Ons land heeft gekozen voor verandering”
Farage bezit alle kenmerken van de succesvolle radicaal rechtse populistische Europese leiders. Ze presenteren zich als anti-establishment, terwijl ze het establishment zijn. Ze gebruiken de slogan “doorbreek de status quo”, beloven forse belastingverlagingen en willen de klimaatplannen terugdraaien. En Reform heeft zoals alle andere ook radicaal volk in de rangen. Zes kandidaten van de partij werden onlangs van sociale media gegooid na het bewieroken van Hitler als een man die een volk kon inspireren of de invasie van Rusland in Oekraïne legitiem te noemen.
LEES OOK. “De regeringsonderhandelaars in ons land staan best even stil bij de oorzaak van de verkiezingsuitslag in het VK voor ze beginnen te besparen”
Er is maar één verschil wat Farage voor Britten nog wat meer acceptabel maakt. Hij straalt Britishness uit en heeft Britse humor. Op de vraag of hij in 2029 premier zal worden, zei hij: “Tegen dan zal de partij wel iemand jonger en knapper hebben”. En toen duidelijk was dat zijn zetel in kiesdistrict Clacton binnen was, zette hij op X de boodschap: “Mijn vriend Lee heeft er een nieuwe drinkebroer bij in het parlement”. Lee Anderson was de eerste Reformer die zeker was van een zetel. Opvallend: begin dit jaar was hij nog een overtuigde Tory. Farage mag er de komende maanden nog veel meer aan zijn deur verwachten.
|