Tinne Van der Straeten (Groen): kent haar vak, maar worstelt met haar communicatie

Het was een woelige regeerperiode op het vlak van energiebeleid. Maar Tinne Van der Straeten slaagde erin om enkele stenen te verleggen in de rivier. Dit is haar rapport.

Realisaties: opvolger zal beleid moeten voortzetten

“Tinne Van der Straeten is de eerste minister van Energie in twintig jaar tijd die dossierkennis heeft.” Dat zegt energie-expert Ronnie Belmans (KU Leuven). Niet enkel heeft ze die kennis, ze heeft volgens Belmans ook veel gerealiseerd. “Wanneer het over windenergie gaat, wordt België binnen Europa algemeen erkend als voortrekker. Voor mij heeft zij grote onderscheiding op dat vlak.”

Hét energiedossier dat deze regeerperiode kenmerkte, was de verlenging van twee kerncentrales. Van der Straeten was nochtans net in de regering gestapt om het omgekeerde te doen: de uitstap uit kernenergie. Maar de oorlog in Oekraïne veranderde alles. “Ze stond met haar rug tegen de muur”, oordeelt Belmans. “Is het een mooi resultaat? Neen. Maar is het het best mogelijke? Ja.”

Het enige echt negatieve punt dat Belmans ziet, is hoe de federale regering tijdens de energiecrisis “met geld is beginnen te gooien”. De btw op energie ging omlaag, net als de accijnzen op benzine. Ook kwam er een eenmalige tussenkomst. “Dat was niet nodig.”

Dat laatste zegt ook energie-expert Joannes Laveyne (UGent). Maar voor de rest geeft ook hij Van der Straeten een goed rapport. “Zij heeft het energiebeleid voor de komende tien jaar in een plooi gelegd. Haar opvolger zal niet veel meer kunnen doen dan haar beleid voortzetten.” Daarbij denkt hij niet enkel aan windenergie, maar bijvoorbeeld ook aan het CRM-mechanisme voor elektriciteitsbevoorrading, de energienorm die de prijs voor bedrijven stabiel houdt en de waterstofstrategie. “Al had ze op dat laatste punt wel duidelijkere keuzes kunnen maken”, aldus Laveyne. “Maar over het algemeen kun je stellen dat ze het maximale uit haar bevoegdheden heeft gehaald.”

Niet enkel de energie-experten geven Van der Straeten een goede evaluatie. Ook bij de andere kabinetten is de teneur overwegend positief. Ook hier komt haar “dossierkennis” vaak terug als kenmerk, naast “een correcte manier van samenwerken”.

Rond de onderhandelingen met Engie over de verlenging van de twee reactoren zijn weinig valse noten te horen. “Het akkoord met Engie is ook technisch een goed akkoord”, zegt Joannes Laveyne.

(Lees verder onder de foto)

Visie: bocht zal haar blijven achtervolgen

Bij geen enkele andere minister vallen de bevoegdheid en de persoon zo samen als bij Van der Straeten. Zo’n vijftien jaar geleden zat ze al eens in het parlement, daarna verdween ze uit de politiek en specialiseerde zich als advocaat in de energiesector. Toen Groen haar ministerportefeuilles moest verdelen, was er weinig discussie.

De bocht van 180 graden van “volledige kernuitstap” naar “verlenging kernenergie” was lastig. Ze kon wel duidelijk maken dat dit, gezien de oorlog in Oekraïne, de beste keuze was. Maar dat zal haar zeker blijven achtervolgen.

Communicatie: bevestiging van het opgeheven vingertje

Dossierkennis is één ding. De bevolking en de rest van de politiek daarin meekrijgen, is een ander paar mouwen. De hele regeerperiode lang heeft Van der Straeten met haar communicatie geworsteld. Het meest typerend is een uitspraak uit 2022 over de onderhandelingen met Engie. “Heb je van mij al een dossier gezien dat technisch gecompliceerd was en niet opgelost geraakte?”, zei ze voor de tv-camera’s. Dat mag dan misschien oprecht bedoeld zijn, voor velen was dat nog maar eens de bevestiging van het opgeheven vingertje dat Groen zo graag opsteekt. Mee gevoed door partijen als N-VA en MR geraakt Van der Straeten maar moeilijk van dat imago af.

Eindrapport

Score voor realisaties 4,5/5

Score voor visie 2/3

Score voor communicatie 0,5/2

Een vakminister die haar dossiers beheerst en bakens heeft verzet in het energiebeleid. De realisaties wegen op tegen de bocht over kernenergie en de gebrekkige communicatie.