Ruslandexpert Ria Laenen (KU Leuven) bekeek “met veel interesse” het interview van voormalige Fox News-presentator Tucker Carlson met de Russische president Vladimir Poetin. “Maar dit is geen onafhankelijke journalistiek. Poetin heeft deze gelegenheid met beide handen aangegrepen om zijn eigen versie van de feiten te geven.”
Over de voorbereidingen van het gesprek – het eerste interview van een westerse journalist met de Russische president sinds het begin van de oorlog in Oekraïne – is niet veel bekend.
“We weten niet wanneer de eerste afspraken werden gemaakt en mogelijk gaan we dat nooit te weten komen. Maar het lijkt onwaarschijnlijk dat dit gesprek pas op het laatste moment werd geregeld”, zegt Laenen. “Het zou me ook niet verbazen dat de interviewer zijn vragen op voorhand heeft doorgespeeld en dat tijdens voorgesprekken duidelijk werd gemaakt binnen welke lijntjes hij al dan niet mocht kleuren. Tucker Carlson is daar blijkbaar gewillig in meegegaan.”
De Ruslandexpert was ook niet verrast door de stijl en vorm van de antwoorden van Poetin. “Hij heeft uitgebreide, langdradige antwoorden voorbereid en geeft een uiteenzetting van zijn eigen visie. De bescheiden pogingen die de interviewer onderneemt om Poetin af en toe te onderbreken, worden snel van de tafel geveegd.”
Inhoudelijk vertelt Poetin eigenlijk niet veel nieuws, benadrukt Laenen. Net als eerder haalt de man stevig uit naar Boris Johnson, die de vredesgesprekken met Oekraïne zou hebben getorpedeerd, en ook de Verenigde Staten en de NAVO moeten het ontgelden. Hij sluit daarnaast een Russische aanval op Polen en de Baltische staten uit, “tenzij die landen beslissen om Rusland aan te vallen”. Volgens Ria Laenen mogen we niet vergeten dat Poetin kort voor de inval in Oekraïne ook ontkende dat hij dat land zou aanvallen. “Het Kremlin bleef volhouden dat het niets van plan was, terwijl we de troepenopbouw zagen gebeuren op de satellietbeelden. Het is dus maar de vraag hoe oprecht dergelijke uitspraken zijn.”
(Lees verder onder de foto)
Propaganda
Laenen hekelt de manier waarop Poetin uitlegde dat Rusland geen andere keuze zou hebben in Oekraïne en dat zijn land niet de agressor is in de oorlog. Volgens Poetin moest Rusland wel in actie komen in Oekraïne, aangezien het nieuwe regime er “een dreiging creëerde tegen de Krim.” Poetin meent in het interview dat Rusland de oorlog niet in 2022 is begonnen, maar Oekraïne al in 2014. “Dit is net een poging om die oorlog te stoppen”, verklaarde de president.
“We moeten heel voorzichtig zijn en niet te veel aandacht besteden aan dergelijke uitspraken, want dan dreigen we mee te gaan in het betoog van Poetin”, nuanceert Laenen. “Het is natuurlijk je reinste onzin. Zijn boodschap berust helemaal niet op objectieve, geschiedkundige feiten. Dus moeten onze media heel goed nadenken over de manier waarop we omgaan met dit soort propaganda.”
Poetin hoopt dat kijkers die video op internet bekijken, zonder extra context en omkadering, zodat het hij rechtstreeks zijn boodschap en visie op de wereld kan inlepelen bij een westers publiek, meent Laenen. Volgens de Ruslandexpert is de timing dan ook helemaal niet toevallig. “Net nu de steun voor Oekraïne aan het afnemen is en de kaarten gunstiger lijken te liggen voor Rusland.”
(Lees verder onder de foto)
Spion
Verder zei Poetin dat hij denkt dat mogelijk een deal kan worden bereikt over de vrijlating van de Amerikaanse journalist Evan Gershkovich. De Amerikaan zit al bijna een jaar vast in Rusland. Eind januari verlengde een rechtbank in Moskou het voorarrest van de Wall Street Journal-verslaggever tot 30 maart. “Er heerst geen taboe om deze kwestie te regelen”, aldus de president, die toevoegde dat “de special services de voorwaarden bespreken.”
Laenen zegt dat Poetin hiermee lijkt te suggereren dat hij wel degelijk bereid zou zijn om daarover te praten en eventueel te onderhandelen over een vrijlating. “Dan rijst meteen de vraag of we die uitspraak van Poetin ernstig moeten nemen.” De president zegt dat Gershkovich overduidelijk een spion is. “Hij werd volgens het Kremlin betrapt met vertrouwelijke documenten en beantwoordt daarom aan de definitie van een spion. Dat kan echter ook gewoon wijzen op zijn werk als journalist, zonder dat hij een spion hoeft te zijn. Maar in de denkwereld van Poetin lijkt dat helemaal geen een optie te zijn. Dit illustreert zijn kijk op de wereld: hij gaat helemaal op in zijn argumenten, volgt zijn eigen logica en duldt geen tegenspraak”, besluit Laenen.
|