Er is geen land ter wereld dat in de internationale politiek zo gevoelig ligt als Taiwan. Het eiland is sinds 1949 een republiek maar die wordt door de internationale gemeenschap amper erkend om China niet tegen de schenen te stampen.
Waarom ligt Taiwan zo gevoelig in China?
China beschouwt het eiland als een afvallige provincie en eigenlijk een historisch onderdeel van de Volksrepubliek. Het onafhankelijke Taiwan ontstond in 1949 toen de Volksrepubliek werd gesticht. Nationalisten – onder wie veel rijke handelaren – vluchtten toen van het vasteland naar het eiland onder leiding van Chiang Kai-shek en richtten er een eigen republiek op. Het eiland is geëvolueerd van een dictatuur naar een semipresidentieel regime en meerpartijenstelsel dat grotendeels aan de democratische voorwaarden voldoet. Dat staat in schril contrast met de ijzeren greep van de Communistische Partij in China.
Wil Peking het eiland weer inlijven?
Dat is altijd de bedoeling gewest. De tactiek die gebruikt werd en wordt, is om het land internationaal te isoleren. Peking doet alle moeite van de wereld om de republiek uit internationale organisaties te houden en te voorkomen dat andere landen het land officieel erkennen. Slechts een handvol landen heeft dat al aangedurfd. De meeste landen passen om niet getroffen te worden door diplomatieke of economische represailles van Peking. China is een economische wereldmacht die veel druk op de ketel kan zetten. De VS heeft altijd voorzichtig geschipperd tussen Peking en Taipei. De meeste landen volgen het voorbeeld van de VS en hun One China-politiek. Het regime in Peking wordt daarbij erkend als enige legitieme macht in China, en aanvaard wordt dat China Taiwan ziet als deel van de natie. Zo konden spanningen vermeden worden.
Hoe komt het dat China zo reageert op een privébezoek van een politica?
Nancy Pelosi is de tweede machtigste politicus van de VS. China vreest dat haar komst het onafhankelijkheidsgevoel in Taiwan nog zal aanwakkeren, waardoor de vreedzame terugkeer naar de stal helemaal onmogelijk wordt.
Maar er is meer dan alleen de symboliek van haar bezoek. De stemming rond Taiwan in de Amerikaanse politiek – onder Republikeinen en Democraten – is aan het omslaan. Er gaan steeds meer stemmen op én er zijn wetsvoorstellen om meer wapens te leveren en diplomatieke contacten fors uit te breiden. De facto betekent dat minstens een uitholling van de One China-politiek.
China vindt dan weer dat de VS zich niet te moeien heeft in interne aangelegenheden. De huidige leider Xi Jinping spreekt veel forsere taal dan vroeger en sluit militair ingrijpen niet langer uit. China heeft haar militaire slagkracht de voorbije jaren zo opgedreven dat het niet onmogelijk is. Maar het zal minstens even moeilijk zijn voor Peking om het hele eiland te veroveren, als het voor de Russen is om Oekraïne te bezetten. Daarom gaan analisten ervan uit dat de enige optie zeeblokkades zijn die het eiland volledig isoleren en tot overgave te dwingen. President Joe Biden heeft gezworen dat als dat gebeurt de VS niet aan de zijlijn zal blijven toekijken. Alleen weet niemand wat de VS dan als reactie zouden kunnen hebben.
|