Meer dan wie ook ondervinden honderdduizenden zeelui wat het betekent als de wereld op slot gaat. Vaak met de grootste moeite konden ze worden afgelost. De miserie lijkt nu nog groter te worden. Want vrijwel alle landen doen aan ‘nationale inenting’, terwijl bemanningen per definitie internationaal zijn. Uitgerekend nu eisen luchtvaartmaatschappijen inentingsbewijzen. Boudewijn Baert van het Koninklijk Belgisch Zeemanscollege stelt voor om in Antwerpen inenting voor buitenlandse zeelui te organiseren. “De recente blokkade van het Suezkanaal heeft nog maar eens aangetoond hoe cruciaal zeetransport is voor onze bevoorrading”, zegt kapitein Boudewijn Baert, secretaris-generaal van het Koninklijk Belgisch Zeemanscollege (KBZ) in Antwerpen. KBZ verdedigt de niet-syndicale belangen van de Belgische zeevarenden. “Wat de zorgsector is voor onze gezondheid, zijn zeevarenden voor onze economie. Voor hen was het voorbije jaar echt vreselijk. Door de wereldwijde, overal verschillende reisbeperkingen in opeenvolgende lockdowns werden schepen drijvende gevangenissen. Zowel de Antwerpse zeemansparochie Stella Maris als de internationale vakbonden maken melding van zeelui die soms 16 maanden of meer niet van boord geraakten. Op de wal zijn alle centra voor zeevarenden ook gesloten. Zelfs de havenaalmoezeniers mogen vaak niet verder dan de loopbrug komen.” Afgelost “Slechts met heel veel moeite werden bemanningen het voorbije jaar afgelost. Die inspanningen zouden alleen al in 2020 aan de Belgische reders zowat 30 miljoen euro extra hebben gekost omdat ze schepen moesten afleiden en chartervliegtuigen inhuren.” Baert: “Er is nog een extra dimensie voor ons land én Antwerpen. Het is immers weinig gekend dat Antwerpen door vele rederijen gebruikt wordt als aflossingsplaats. In ‘normale’ jaren gaat het om zowat 40.000 à 45.000 man, in- en uitgaande bemanningen. Die komen hier via Zaventem toe en verlaten het land ook langs die weg.” “Alsof dat nog niet volstaat wordt die zeelui nu overal ter wereld het leven zuur gemaakt door de moeilijke vaccinatievoorwaarden. Kijk, zeelui hebben een traditie van vaccinaties. Je kwam een heleboel landen niet binnen als je niet ingeënt was tegen gele koorts, cholera, enzovoort. Veelal is er daarvan ook wel een kleine voorraad aan boord.” Maar nu met Covid-19 proberen alle landen hun eigen landgenoten in te enten “Die Filipijnse matroos of die Oekraïense officier zou dus eerst in zijn land moeten ingeënt worden maar daar geraakt hij niet. In de luchtvaart wil men minstens een negatieve test of zelfs een inentingsbewijs. En als hij dan toch thuis geraakt is die zeeman, ondanks het aandringen wereldwijd van tal van maritieme organisaties, nog steeds niet prioritair.” Mediport “Het minste wat wij dus zouden vragen is dat elke belangrijke haven de mogelijkheid zou voorzien om vreemde zeelui in te enten, in Antwerpen bijvoorbeeld bij Mediport (aan de Antwerpse Italiëlei, red). In het meest extreme geval moet men hier dan misschien 100 vaccins per dag voor reserveren. Weeg dat af tegen het economisch belang van al die zeelui en een mogelijke superverspreider aan boord. In volle oceaan heb je geen beademingstoestellen.” Er zijn nog problemen, zegt Baert. “Zo zijn er landen die alle bezoekers of alleen niet-ingeënte bezoekers verplichten ingeënt te worden met hun nationale vaccin. Dat is vaak niet in Europa erkend. En wat als een zeeman een vaccinatie weigert? Persoonlijk denk ik dat je daarin niet te soft mag zijn: vaccinatie hoort bij de job. Maar laat ons nu in de eerste plaats tot een minstens eenvormig Europees beleid komen tegenover zeelui.” Vakbond ITF Ook Christian Roos, inspecteur voor de internationale vakbond ITF, bevestigt: “De toestand blijft moeilijk. Ik heb zelfs weet van een zeeman die al 21 maanden vast zit. Wij hebben allemaal stoere verklaringen afgelegd maar voor de mensen aan boord is er niet veel gebeurd. Pas begonnen de rederijen er in te slagen om de bemanningswissels georganiseerd te krijgen of het nieuw probleem staat al voor de deur: vaccinatie. In dat verband kunnen we alleen maar betreuren dat België zeelui niet wil beschouwen als prioritair. Er rijzen ook steeds meer vragen. Zo dwingt China iedereen die het land binnenkomt om twee Chinese inentingen te nemen. Kan dat? En wat als men al bijvoorbeeld met Pfizer ingeënt is?” Het Vlaamse topbedrijf DEME dat wereldwijd op tal van werven baggeropdrachten uitvoert, kijkt eveneens met gemengde gevoelens toe. “Wij zijn al een jaar in Covid-modus aan het werken en hebben snel en creatief geschakeld met als eerste objectief onze mensen gezond te houden”, zegt personeelsdirecteur Hans Cassiers. “In tweede instantie, daarmee samenhangend, wilden we operationeel blijven. Daar zijn we in geslaagd. Toen de reisbeperkingen langzaam werden versoepeld konden we ook stilaan, met veel beperkingen, bemanningen wisselen. Maar nu duikt het vaccinatieprobleem op. Pure kafka terwijl we al genoeg rompslomp hebben! We weten alleen wat niét mag maar niet wat mag. Elk land doet zijn eigen ding met als extraatje de Brexit. Op zijn minst zou er er een eensgezinde, Europese aanpak moeten komen.” |