Wie in Europa asiel zoekt, richt het vizier vaker op ons land. Dat stelt Dirk Van den Bulck, hoofd van het Commisariaat-Generaal voor Vluchtelingen en Staatlozen (CGVS) vast . “Er zijn een aantal factoren waardoor ons land relatief gezien meer asielaanvragen krijgt.”
Het is een opvallende vaststelling die Dirk Van den Bulck doet: ons land is wat heet een ‘populaire’ bestemming onder asielzoekers, zegt het hoofd van de CGVS. En dat resulteert in meer aanvragen. “Niet omdat er véél meer asielzoekers naar Europa zouden komen”, stelt Van den Bulck. “Wel omdat over ons land en onze buurlanden ideeën bestaan die soms wel en soms niet waar zijn. Daardoor zijn de migratiestromen binnen Europa de laatste jaren geheroriënteerd. Oostenrijk, bijvoorbeeld, kampt met een gigantische asielcrisis. Maar daarna volgen België, Frankrijk, Nederland en Duitsland met relatief gezien veel asielaanvragen.”
Scandinavische landen werden strenger
Een eerste belangrijke factor is een verandering van het beleid in de Scandinavische landen. “Daar is men een vrij strak beleid gaan voeren. Zo is er op het vlak van migratie gewerkt aan domeinen als gezinshereniging en integratiebegeleiding. Ook het terugkeerbeleid is er zeer effectief. Al snel is de perceptie ontstaan dat er minder asiel toegekend wordt, ook al volgen die landen wél de internationale regels.” Volgens Van den Bulck heeft het ook met de context van die landen te maken: “De internationale gemeenschappen zijn er veel minder groot dan in onze grootsteden, waardoor er ook minder mensen naartoe gaan. En tot slot: in Scandinavische landen is de aanvaarding van illegaal verblijf veel minder groot, waardoor de bevolking dat minder ondersteunt.”
Is het voor sommige groepen makkelijker om hier asiel te krijgen?
Van den Bulck merkt op dat ons land vrij veel aanvragen krijgt van Palestijnen. “Dat heeft mogelijk te maken met eerdere rechtspraak, waar wij niet mee akkoord zijn. Door die vonnissen moet België soms toch asiel verlenen aan Palestijnen, terwijl dat in andere landen niet zou moeten. Als het beeld ontstaat dat je in België vrij systematisch kan rekenen op erkenning, zelfs al heb je niet noodzakelijk gefundeerde gronden om erkend te worden, dan ontstaat er een perceptie. Zo krijg je dus een sterkere doorstroming vanuit die regio naar ons land.”
Verschillende sociale systemen
Ook het sociaal beleid dat een land voert, kan effect hebben op de ‘populariteit’ onder asielzoekers. “Daar is een duidelijk verschil tussen de noordwestelijke landen en de zuidelijke landen in de EU. Wij hebben bijvoorbeeld een leefloon, in Griekenland bestaat dat amper of niet. Welnu, er zijn mensen die erkenning hebben gekregen in Griekenland, maar toch naar hier reizen. Normaal gesproken zou je die personen snel moeten kunnen terugsturen naar Griekenland, toch zijn er hier al mensen die rechtszaken gewonnen hebben, omdat ze daar geen leefloon, werk of andere steun krijgen. Dat is natuurlijk een groot probleem: wij kunnen niet de sociale ongelijkheid binnen Europa gaan oplossen.”
Specifiek voor niet-begeleide Afghaanse minderjarigen was er de afgelopen jaren ook een item rond het kindergeld. “Dat groeipakket, zoals het vandaag heet, is geen federale maar Vlaamse materie. Wel, die minderjarigen kregen bovenop de steun van hun erkenning ook nog 2.000 à 3.000 euro kindergeld per jaar. In Afghanistan is het gemiddelde inkomen 500 euro. Als je dat soort bedragen in een ander land niet krijgt, krijg je dus een extra instroom.”
Wat als er straks (veel) meer vluchtelingen naar Europa komen?
En Oekraïne? Dat is een verhaal apart, aangezien Oekraïense vluchtelingen door de oorlog op dit moment erkend zijn. “Maar ook daar komen er op middellange termijn nog uitdagingen aan”, zegt Van den Bulck. De verwachting is dat we onder meer door voedselcrisissen en klimaatopwarming nog meer vluchtelingen zullen zien. “Vooral vanuit Afrika en bepaalde delen van Azië. En dat kan echt voor grote problemen zorgen. Wat we nu al zien, bootvluchtelingen, bestormingen van exclaves, schrijnende situaties aan de Griekse en Poolse grens, dat gaat alleen maar grotere en ergere proporties aannemen. We moeten met Europa een eengemaakt migratiebeleid voeren. Dat is even hard nodig als een eenduidig klimaatbeleid. We moeten de positieve aspecten van migratie zeker zien, maar als we de negatieve zaken niet aanpakken, gaan we grotere problemen krijgen. En dan sluit ik niet uit dat sommige landen gaan schieten op migranten.”
|