Rusland trekt zich tegen 2024 terug uit het ISS, het internationale ruimtestation. Officieel omdat het ruimtestation te oud is, maar experten vermoeden dat er meer achter zit. Zij vrezen het begin van een nieuwe ‘space race’ tussen de grootmachten.
In een gesprek met President Poetin heeft Yury Borisov, directeur van de Russische ruimteorganisatie Roscosmos, gezegd dat Rusland zich vanaf 2024 terugtrekt uit het ISS, het internationale ruimtestation waar NASA (VS), Roscosmos (Rusland), JAXA (Japan), ESA (Europa) en CSA (Canada) de handen in elkaar slaan in de ruimtevaart. “Er is nog niets officieel, we hebben het net te horen gekregen”, zeggen NASA en ESA. Toch komt de beslissing niet geheel onverwacht. Rusland heeft in het verleden al gedreigd met de vernietiging van het ruimtestation.
Bouwen aan een eigen ruimtestation
Moskou zal zich vanaf 2024 geleidelijk aan terugtrekken uit het ISS en een eigen Russisch ruimtestation ontwikkelen, het Russian Orbital Service Station (ROSS). Dat ruimtestation zou 6 miljard euro kosten en gelanceerd moeten worden tegen 2030. De bouw ervan is al begonnen. Het nieuwe ruimtestation zou volledig moeten werken op artificiële intelligentie en onbemand zijn.
Rusland zegt dat het ISS verouderd is en de samenwerking moeilijk liep. Toch valt het op dat de beslissing genomen werd tegen de achtergrond van oplopende internationale spanningen. “Rusland is zich steeds verder aan het onttrekken van het Westen”, zegt professor internationale betrekkingen David Criekemans (KU Leuven).
Strategisch bondgenootschap
Ruimtevaartdeskundige Nancy Vermeulen is dezelfde mening toegedaan: “Wat er in de ruimte gebeurt, is een weerspiegeling van de geopolitieke realiteit. Het valt niet los te koppelen van de oorlog in Oekraïne.” De opstart van het ISS is een gevolg geweest van geopolitieke verschuivingen na de Koude Oorlog. “Het was een strategisch bondgenootschap. Rusland en de VS hadden er belang bij om samen te werken, vandaag niet meer”, zegt Vermeulen.
Geen operationele problemen
Tot 2024 zou de Russische beslissing geen operationele problemen opleveren voor het ISS en de samenwerking onveranderd blijven. “Rusland geeft de partnerlanden tijd om op zoek te gaan naar alternatieven”, zegt Vermeulen. Op lange termijn evolueren we naar een politieke tweestrijd in de ruimte. “China en Rusland zijn overeengekomen om samen een maanbasis uit te bouwen. De Verenigde Staten wil hetzelfde doen met onder meer de Europese Unie, Japan en Canada. Dit kan de start zijn van een nieuwe space race”, zegt Vermeulen. Professor Criekemans treedt haar bij: “We zijn terechtgekomen in een blokvorming tussen grootmachten.”
Dirk Frimout, de eerste Belg in de ruimte, is ervan overtuigd dat de beslissing van hogerhand komt. Volgens hem waren de VS en Rusland overeengekomen om de samenwerking binnen het ISS te verlengen tot 2029. “Deze beslissing is niet genomen door de astronauten, want de samenwerking liep net bijzonder goed.Ik zie dit als een terugkeer naar de middeleeuwen.”
|