Net als de Nationale Bank eerder deze week, waarschuwt ook het Planbureau voor aanhoudende begrotingstekorten en een staatsschuld die vanaf 2023 weer dreigt toe te nemen. “In 2026 zou de schuldgraad zelfs hoger liggen dan de piek in 2020, het jaar dat in het teken stond van de coronacrisis”, zegt het Planbureau in zijn nieuwe economische vooruitzichten voor de periode 2022-2027.
Het begrotingstekort piekte in 2020 op 9,1 procent van het bruto binnenlands product (bbp), een gevolg van een hele reeks uitgaven om de coronacrisis in te dijken. In 2021 daalde het tot 5,5 procent, vooral dankzij de economische heropleving. Dit jaar zou het tekort nog dalen tot 4,7 procent, maar zonder maatregelen zal het nadien niet verder meer dalen. “Bij ongewijzigd beleid blijft het tekort de komende vijf jaar in de buurt van 5 procent van het bbp”, zegt het Planbureau.
Het Planbureau ziet verschillende oorzaken voor de druk op de overheidsfinanciën. Zo waren er verschillende crisissen die leidden tot extra uitgaven, zoals de overstromingen van 2021 en de coronacrisis. Ook werden er maatregelen genomen om de energiefactuur te verlichten en was er de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne. Tegelijkertijd speelt de hoge inflatie een rol, en de komende jaren volgen nog uitgaven voor bijvoorbeeld de verhoging van de minimumpensioenen, de uitvoering van zorgakkoorden, de relanceplannen of nog de herfinanciering van het leger.
Een en ander heeft ook gevolgen voor de staatsschuld. Die zal dit jaar dalen tot 104 procent van het bbp, na 113 procent bbp in 2020. Maar vanaf 2023 zal de staatsschuld weer oplopen, tot zowat 114 procent van het bbp in 2027.
“Het is aan de overheden om het tekort geleidelijk terug te dringen tot een niveau dat verenigbaar is met een stabilisatie of zelfs een verlaging van de schuldgraad”, zegt Saskia Weemaes, commissaris ad interim van het Planbureau. “Anders zou de begrotingssituatie onhoudbaar kunnen worden in geval van een nieuwe economische schok of een forse stijging van de rentevoeten.”
Wat de economische groei betreft, zit het Planbureau op dezelfde grootteorde als de Nationale Bank. Ze verwachten dat de Belgische economie dit jaar zal groeien respectievelijk met 2,6 procent en 2,4 procent; voor volgend jaar spreken ze respectievelijk van 1,3 procent en 1,5 procent. Het Planbureau verwacht dat de groei in de jaren nadien (2024-2027) gemiddeld 1,4 procent zal bedragen.
Het Planbureau schat voorts dat er van 2022 tot 2027 ruim 238.000 jobs gecreëerd zullen worden, waarvan 67.000 dit jaar. En het verwacht dat gezinnen op langere termijn gemiddeld een groter deel van hun beschikbare inkomen zullen sparen dan voor de coronacrisis. De zogenoemde spaarquote zou zo bijna 14 procent bedragen in de periode 2024-2027, waar dat voor corona zowat 12 procent was.
|