Υπάρχει ένας μακρύς κατάλογος προβλημάτων μεταξύ της Άγκυρας και της Αθήνας. Επιπλέον, ενώ τα προβλήματα δεν μπορούν να μειωθούν, ένα νέο πρόβλημα προστίθεται στη λίστα κάθε φορά. Το τελευταίο πρόσθετο πρόβλημα είναι το πρόβλημα των θαλάσσιων συνόρων που σχετίζεται και με τα κοιτάσματα φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο …Και κατά την επίσκεψη που έκανε την περασμένη εβδομάδα ο Έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, για να συζητηθούν αυτά το προβλήματα, προέκυψαν νέα ανοίγματα.
Για παράδειγμα, η ακτοπλοϊκή σύνδεση Σμύρνης – Θεσσαλονίκης, η σιδηροδρομική σύνδεση Κωνσταντινούπολης -Θεσσαλονίκης και η πρόθεση των δυο ηγετών για αύξηση του εμπορίου μεταξύ των δυο χωρών.
Εν τούτοις, το πιο χαρακτηριστικό από όσα συνέβησαν κατά την επίσκεψη, ήταν η παρουσία του Τσίπρα στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης. Ο Τσίπρας, που είναι ο πρώτος εν ενεργεία πρωθυπουργός που επισκέπτεται τη Σχολή, συνοδευόταν από τον Ορθόδοξο Πατριάρχη Βαρθολομαίο και ζήτησε την επαναλειτουργία της Σχολής.
Όμως ποιο ήταν το πραγματικά βασικό θέμα αυτής της επίσκεψης, που συζητήθηκε παρασκηνιακά;
Η απαίτηση του Τσίπρα από τον Πούτιν
Το κύριο θέμα ήταν το δρομολόγιο που θα ακολουθήσει ο αγωγός φυσικού αερίου Turkish Stream. Άλλωστε, ο Τσίπρας, στο ταξίδι που έκανε στη Μόσχα δυο μήνες πριν έλθει στην Άγκυρα, είχε ζητήσει από τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν «να συμπεριληφθεί η Ελλάδα στο σχέδιο του αγωγού Turkish Stream».
Η απάντηση του Πούτιν ήταν: «Δεν βλέπουμε την ένταξη της Ελλάδας στο έργο του Turkish Stream ως κάτι που δεν μπορεί να γίνει. Όμως πρέπει να ρωτήσουμε τους Τούρκους».
Ας ανοίξουμε περισσότερο το θέμα:
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Ενέργειας, μέσω δυο αγωγών που θα στρωθούν παράλληλα και θα φθάσουν στο Λουλέμπουργκαζ, θα μεταφέρουν ετησίως 31,5 κυβικά μέτρα ρωσικό φυσικό αέριο. Τα 14 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα θα παραδίδονται στην Τουρκία, ενώ το υπόλοιπο μέρος θα μεταφερθεί προς την Ευρώπη.
Και μέσω ποιου δρομολογίου θα μεταφερθεί στην Ευρώπη;
Το θέμα αυτό δεν έχει διευκρινιστεί ακόμη. Η Βουλγαρία θέλει να περάσει αυτός ο δίδυμος αγωγός από το έδαφός της και από μέσω Σερβίας-Ουγγαρίας-Σλοβακίας το αέριο να παραδίδεται στο κέντρο διανομής στην Αυστρία, ενώ η Ελλάδα θέλει ο αγωγός να περνάει από κει και να καταλήγει στην Ιταλία και από κει στην Ευρώπη.
Η Βουλγαρία έχει ένα πλεονέκτημα, γιατί είναι σε θέση να τρέξει τρέχουσα γραμμή, η Ελλάδα όμως πιέζει να πάρει τον αγωγό, για να εξασφαλίσει «τέλη διέλευσης».
Μπορείτε σωστά να ρωτήσετε: Μα δεν μπορεί ο αγωγός να διακλαδίζεται σε δυο γραμμές, μια μέσω Βουλγαρίας και μία προς Ελλάδα;
Σε αυτό το σημείο, υπάρχουν δυο ζητήματα προς επίλυση. Το ένα είναι το επί πλέον κόστος κατασκευής και, κυρίως, οι εγγυήσεις αγοράς του φυσικού αερίου. Υπάρχει φυσικά και η ενεργειακή πολιτική της Ευρώπης. Κι αυτό γιατί είναι απαραίτητη η έγκριση του έργου από την Διοίκηση της Ε.Ε.
Ως εκ τούτου, υπό αυτές τις συνθήκες προβλέπεται να δημιουργηθεί μια ενιαία γραμμή. Φυσικά, όταν αλλάξουν οι συνθήκες και προκύψουν νέες εγγυήσεις αγοράς, τότε μπορεί να δημιουργηθεί και μια δεύτερη γραμμή.
Στην περίπτωση του σχεδιασμού κατασκευής μιας γραμμής, η κατάσταση είναι η εξής:
Το πλεονέκτημα της Βουλγαρίας είναι ότι έχει αναλάβει και έχει προχωρήσει τις εργασίες υποδομής για τη διαμετακόμιση του φυσικού αερίου, κάτι που έχει κάνει και η Σερβία.
Το πλεονέκτημα της Ελλάδας είναι το γεγονός ότι η Ιταλία έχει δηλώσει ότι θέλει να αγοράσει μέρους του φυσικού αερίου για τη δική της αγορά. Στην πραγματικότητα, η Ιταλία είναι μετά τη Γερμανία και την Τουρκία η τρίτη σημαντικότερη αγορά φυσικού αερίου για τη Ρωσία.
Τι γίνεται με τη Ρωσία; Η Μόσχα θεωρεί ότι έχει μεγάλο πλεονέκτημα ο αγωγός που θα περάσει από τη Βουλγαρία, γιατί οι χώρες από τις οποίες θα διέλθει είναι αντίθετες με την επιβολή κυρώσεων της Ε.Ε. προς τη Ρωσία. Ένα άλλο θέμα που καθιστά πλεονεκτικότερη την επιλογή της Βουλγαρίας, είναι η ένταση που παρατηρείται στις σχέσεις Μόσχας-Αθήνας λόγω της υποστήριξης που πρόσφερε η Αθήνα στην «ανεξαρτητοποίηση της εκκλησίας της Ουκρανίας».
Ένα χαρτί που μπορεί να χρησιμοποιήσει η Άγκυρα
Αυτός ο ανταγωνισμός μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας, να πάρουν τον αγωγό Turkish Stream για να εξασφαλίσουν τέλη διέλευσης, στην πραγματικότητα δίνει ένα πολύ σημαντικό πλεονέκτημα από την άποψη της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής στα χέρια της Άγκυρας.
Η Άγκυρα πρέπει να να χρησιμοποιήσει ως ένα χαρτί της εξωτερικής της πολιτικής την απαίτηση της Αθήνας να περάσει ο αγωγός Turkish Stream από το έδαφός της, για να εξασφαλίσει συμφέρουσα για την Τουρκία λύση στα προβλήματα που έχουν προκύψει με τα κοιτάσματα φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου και την οριοθέτηση της«αποκλειστικής οικονομικής ζώνης» μεταξύ των δύο χωρών.
Μετάφραση: Σάββας Καλεντερίδης
Πηγή: Εφημερίδα Cumhuriyet